BIỆN CHÍNH PHẬT HỌC - HT THÍCH CHÚC PHÚTác Giả: Thích Chúc Phú Nhà Xuất Bản: Hồng Đức Khổ Sách: 14,5x20,5cm Hình Thức: Bìa Cứng Năm Xuất Bản: 2018 Trọn Bộ: 3 QuyểnBCPHVĂN HỌC - TRIẾT HỌC480.000đSố lượng: 30 Bộ
Lời Giới Thiệu Trong quá trình phát triển của Phật giáo, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên đã xuất hiện những tồn nghi trong giáo điển, trong việc quảng diễn pháp học, ngay cả trong nhận thức về Đức Phật và giáo pháp của Ngài.Những tồn nghi đó nếu không được lý giải thỏa đáng thì sẽ tạo nên nhiều hệ lụy mà tác động tiêu cực của nó không chỉ dừng lại ở trong một đời. Với tinh thần gạn đục khơi trong, tác giả Thích Chúc Phú đã nỗ lực biện giải những tồn nghi Phật học, kể cả việc phản biện những cách hiểu chưa đúng về giáo pháp và những vấn đề liên quan.
Tính đến nay, tác giả đã tập hợp công trình nghiên cứu của mình thành ba tập, với tên gọi là Biện chính Phật Học. Trên tinh thần kỉnh trọng và tùy hỷ pháp, tôi có lời tán trợ nỗ lực này của tác giả và trân trọng giới thiệu đến chư tôn đức cùng bạn đọc gần xa. Nhân mùa An cư Kiết hạ Phật lịch 2562 – Dương lịch 2018, môn nhân Pháp viện Minh Đăng Quang, Tịnh xá Trung Tâm, các tịnh xá Tăng Ni liên hệ và quần chúng Phật tử xa gần đã phát tâm in ấn tác phẩm này hỷ cúng các trường Hạ. Xin hồi hướng phước lành này đến các thí chủ hữu duyên và mười phương pháp giới luôn được trọn hưởng năm phần phước báu: “sống lâu, sắc tốt, yên vui, sức mạnh và trí tuệ”. Sa Môn Giác Toàn – Chủ Trì Pháp Viện Minh Đăng Quang
Lời Nói Đầu Trong nhiều lần duyệt tạng, chúng tôi đã ngập ngừng giữa những trang kinh khi nghĩ về công lao của tiền nhân trong việc giữ gìn, truyền thừa và làm sáng tỏ những lời dạy của Đức Phật. Với điều kiện không có sẵn bút, mực, giấy viết ở thời xưa, với quãng thời gian đủ để xóa tan bao đền dài, thành quách; nhưng những lời dạy của Đức Phật vẫn còn hiện hữu ở thế giới này đã nói lên sự đóng góp sâu dày của bao thế hệ người xưa.Tuy nhiên, phát xuất từ những pháp thoại ban đầu của Đức Phật được giữ gìn bằng trí nhớ, nhưng đến khi được ghi lại bằng văn tự thì phải chịu sự tác động của các yếu tố tự nhiên và kể cả con người. Do vậy, đã có những bản kinh tuy mang danh Phật thuyết nhưng không tương ứng với Kinh, không phù hợp với Luật và thậm chí đi ngược lại với những nguyên lý cơ bản mà Đức Phật đã xiển dương suốt cả cuộc đời.
Từ lời dạy của Đức Phật trong kinh Trung Bộ: Ta chủ trương phân tích; ở đây, Ta không chủ trương nói một chiều (kinh Subha); đã tiếp thêm nguồn sinh lực để chúng tôi vững tin trên con đường nghiên cứu, nhằm chỉ ra đâu là lời Phật nói, đâu là do người sau thêm vào, cũng như biện giải những hiều lầm không đúng về Đức Phật, giáo pháp và những vấn đề liên quan. Với mong mỏi đó nên chúng tôi đã lấy tên tác phẩm là Biện Chính Phật Học.Biện Chính Phật Học là thành quả kết tinh của một quá trình nghiên cứu, biện giải kinh văn và những vấn đề khác nhau liên quan đến Phật giáo. Công việc này chúng tôi đã khởi sự từ năm 2010 và đến nay đã công bố 34 đề tài khác nhau, được in thành hai tập mang tên Biện chính Phật học tập 1 và tập 2.
Mùa Hạ năm 2018, chúng tôi tiếp tục công bố 16 đề tài nghiên cứu và dự kiến sẽ in thành Biện Chính Phật Học tập 3. Thế nhưng, trước nhu cầu thiết thực của chư tôn đức và độc giả, chúng tôi tổng hợp cùng với hai tập đã in thành một bộ Biện Chính Phật Học gồm 3 tập.Có thể nói, với tâm nguyện sẽ tận hiến đời mình nhằm mục tiêu biện giải kinh văn, nếu như các điều kiện khách quan cho phép, chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực và kiên định với hướng đi này. Do vậy, số lượng ba tập Biện Chính Phật Học không phải là điểm dừng cuối. Mặc dù cẩn trọng và cân nhắc nhưng sẽ khó tránh khỏi những sơ suất do chưa đủ chú tâm, trên tinh thần học hỏi và cầu thị, chúng tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của chư tôn đức và bạn đọc gần xa.Trân trọng! Thích Chúc Phú
Trích “Biện Chính Phật Học – Phật Sự Theo Nghĩa Lịch Sử”: Phật sự (Buddha-kārya) là việc của Phật. Việc của mộtđấng giác ngộ hoàn toàn và đem sự giác ngộ đó chuyển hóachúng sanh. Ở tầng nghĩa nguyên thủy, việc của Phật chỉ tậptrung chủ yếu vào mỗi một việc là chuyển hóa và độ thoátchúng sanh. Nói cách khác, độ chúng sanh, làm cho chúngsanh giác ngộ là Phật sự.Đọc lại lịch sử Đức Phật, theo Maha Thera Naradatrong Đức Phật và Phật pháp, có thể thấy một ngày củaĐức Phật bắt đầu từ khi tảng sáng, khi ấy Phật dùng thiênnhãn để quán sát thế gian, xem có ai cần để Ngài tế độ. Nếuthấy có người cần hỗ trợ thì không đợi họ thỉnh cầu, Ngài tựý đến để dẫn dắt người ấy.
Sau khi thọ thực xong, Ngàithuyết một bài pháp ngắn. Khi đã trưa, Đức Phật lui vềhương thất. Nếu muốn, Ngài nằm nghiêng bên mặt và địnhthần một lát. Lúc dậy, Ngài nhập Đại bi định (Maha KarunaSamapatti) và dùng Phật nhãn quan sát các vị Tỳ-kheo hànhthiền nơi rừng sâu vắng vẻ hoặc các vị đệ tử khác ở xa, đểhướng dẫn và khuyên dạy các vị ấy. Vào buổi chiều, thiệntín kéo đến nghe pháp. Do Phật nhãn, Ngài nhìn vào khuynhhướng tâm tánh của từng người trong cử tọa để thuyết phápđộ một giờ. Từ sáu giờ chiều đến mười giờ đêm là khoảngĐức Phật dành riêng để các vị Tỳ-kheo được tự do thỉnh cầunhằm soi sáng những hoài nghi về giáo pháp, xin đề mụchành thiền.
Từ mười giờ đến hai giờ khuya, chư Thiên từcác cõi Trời, đến hầu Phật và hỏi Ngài về giáo pháp. Canhcuối cùng trong đêm, từ hai giờ khuya đến sáu giờ sáng,được chia làm bốn phần. Trong phần đầu, từ hai đến ba giờ,Đức Phật đi kinh hành (cankamana). Từ ba đến bốn giờ,Ngài nằm định thần, nghiêng về phía tay mặt. Từ bốn đếnnăm giờ, Ngài nhập Đại bi định và rải tâm Từ đến khắp nơi.Có thể nói, trọn cả ngày, Đức Phật luôn bận rộn vớinhiệm vụ hóa độ cho tha nhân. Thuyết giảng cho chư Thiên,giảng dạy chúng xuất gia, thuyết giảng cho chúng tại gia vàtùy cơ nghi hóa độ bất cứ ai cần Ngài, không phân biệt thờigian và trú xứ. Ngài đơn giản hóa đến mức có thể về vấn đềchỗ ở, thức ăn, nhằm dành tất cả thời gian còn lại của đờimình vào bản thệ hóa độ chúng sanh. Như vậy, Phật sựđược hiểu ở đây chính là sự nghiệp hóa độ vĩ đại của ĐứcPhật. Ở tầng nghĩa này, chúng ta chỉ là người đứng rất xa vàcòn rất lâu mới với tới.
Phật Sự Theo Nghĩa Phải Sinh Hay Là Hai LoạiPhật Sự Như đã nói, việc của Phật thì chỉ có Phật hiểu và chỉcó Phật mới làm được. Kinh Pháp Hoa đã khẳng định điềunày. Nếu việc Phật được hiểu trong khuôn khổ giới hạnnhư vậy là một thiệt thòi lớn cho chúng sanh, vì chúngsanh còn rất lâu mới thành Phật. Hơn đâu hết, trong nhiềukinh điển, Đức Phật đã từng tán thán khả năng thành Phậtở mỗi chúng sanh. Sau khi Đức Thế Tôn diệt độ, quá trìnhphát triển của các tông phái Phật giáo, quy mô, thể thứccũng như phạm vi lan tỏa của Phật giáo ngày càng đượcmở rộng. Từ đây, khái niệm Phật sự từng bước mở rộngphạm vi của mình.
Ở một chừng mực nào đó có thể hiểu, đi theo conđường của Phật, noi theo công hạnh của Phật, để cuối cùngđược kết quả như Phật... thì được xem là đang làm việcPhật. Phàm các việc làm nhằm phát huy đức của Phật thìgọi là Phật sự. Như vậy, ở nghĩa phái sinh này, Phật sựđược thể hiện rất bao quát ở nhiều dạng, nhưng tựu trung,có thể khái quát khái niệm Phật sự ở nghĩa phái sinh baohàm hai hình thức: Nỗ lực tu tập cho bản thân và công hạnhhóa độ tha nhân.Trong hai dạng Phật sự nêu trên, dạng thứ nhất là điềuquan thiết, chính yếu. Vì lẽ, nỗ lực để được như Phật là cảmột quá trình, không phải chỉ một ngày, một đời, một kiếpmà có thể xuyên qua vô số kiếp. Trên năm trăm chuyện tiềnthân của Đức Phật được ghi lại trong các tập Jataka đãchứng tỏ rằng, trước khi thành Phật, Ngài đã kinh qua vô sốkiếp sống và đã thực hành nhiều hạnh nguyện khác nhau.
Do đó, đã là người xuất gia thì phải nỗ lực: Hãy đứng dậy,ngồi dậy, Hãy kiên trì học tập, Đạt cho được an tịnh, Đừngđể cho thần chết, Biết ông là phóng dật, Mê hoặc, chinhphục ông”. Nói rõ hơn, hàng đệ tử Phật, đã đi theo conđường của Phật thì phải nỗ lực tu tập và tự chuyển hóa, dùở đâu và trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nếu thực hiện đượcnhư vậy, tức là thực hiện được phương diện thứ nhất củanghĩa Phật sự.Ở tầng nghĩa thứ hai, tức xem việc hóa độ chúng sanhlà Phật sự. Điều này, được khẳng định rõ ràng và mạnh mẽnhất ở kinh Hoa Nghiêm: Nếu Bồ-tát có thể tùy thuận chúngsanh, tức chính là tùy thuận cúng dường chư Phật. Và nhưvậy, với lý tưởng Bồ-tát của giáo nghĩa Đại thừa, ý nghĩaPhật sự đã được mở rộng lên một tầm mức mới.
Vì lẽ, lý tưởng độ thoát chúng sanh, độ tận, không mệtmỏi, sẵn sàng vận dụng vô vàn phương tiện, vô vàn hìnhthức, miễn sao làm cho chúng sanh chuyển mê khai ngộ, lìakhổ, được vui... thì người theo lý tưởng Bồ-tát sẵn sànglàm. Ở đây, chúng ta có thể thấy lý tưởng độ chúng sanhđược khởi dậy mạnh mẽ, thể hiện qua sự phát nguyện củangài A-nan, được ghi lại trong thời công phu sáng như: Conphủ phục thỉnh cầu, Đức Thế Tôn từ bi, mà chứng minh chocon: trong thời kỳ dữ dội, đầy năm thứ vẫn đục, con nguyệnvào đó trước, nếu còn một chúng sanh, chưa được thànhPhật-đà, không bao giờ với họ, con bỏ mà Niết-bàn”.
Trong hành hoạt của các vị Đại Bồ-tát gắn với đờisống và niềm tin trong nhân gian như Quán Thế Âm Bồ-tát, Địa Tạng Bồ-tát, ta dễ dàng bắt gặp sự phát nguyệntương tự. Không những vậy, tâm nguyện độ sanh khôngchỉ xuất hiện và dành riêng cho các vị Đại Bồ-tát, mà cònđược thể hiện ở bất cứ ai mạnh mẽ phát tâm, không chỉdừng lại ở một đời này mà còn được thể hiện trong nhữngđời sống tiếp theo. Nói như ngài Thật Hiền: Tôi đi là trởlại liền. Trở lại cõi đời này để tiếp tục sứ mạng độ sanh.Một câu nói ngắn nhưng hàm nghĩa cho lý tưởng độ sanhchất ngất, vô biên.
Nói cách khác, trong lý tưởng của hàng Bồ-tát, từ sơphát tâm cho đến khi thành tựu trọn vẹn, sứ mạng độ thoátchúng sanh luôn là nỗi khắc khoải khôn nguôi, là bản hoàikhi hóa hiện trên cuộc đời này. Và cũng do bởi yếu tính này,nghĩa của Phật sự trong giáo nghĩa Đại thừa ngày càng đượcmở rộng hơn bao giờ hết.Trong thời đại ngày nay, Phật sự ở nghĩa này dườngnhư bao quát hầu hết mọi việc làm của người xuất gia như:từ thiện cứu tế, ứng phó đạo tràng, kiến thiết tự viện, giảngdạy cho chúng xuất gia và tại gia... cũng như nhiều việc vôdanh khác.
Kinh Duy Ma đã mở rộng nội hàm khái niệm Phật sựnhư sau: “Có thế giới lấy ánh sáng của Phật mà làm việcPhật. Có thế giới lấy Bồ-tát mà làm việc Phật. Có thế giớilấy người Phật hóa ra mà làm việc Phật. Có thế giới lấy câybồ-đề mà làm việc Phật. Có thế giới lấy y phục hay đồ nằmcủa Phật mà làm việc Phật. Có thế giới lấy cơm ăn mà làmviệc Phật. Có thế giới lấy vườn rừng lầu đài mà làm việcPhật. Có thế giới lấy ba mươi hai tướng tốt và tám mươi vẻđẹp mà làm việc Phật. Có thế giới lấy thân Phật mà làm việcPhật. Có thế giới lấy sự trống không mà làm việc Phật.
Chúng sinh thích ứng với những duyên tố trên đây mà đượcvào Chánh pháp. Có thế giới lấy chiêm bao, ảo thuật, hìnhảnh, tiếng vang, bóng trong gương, trăng dưới nước, sóngnẳng, những sự ví dụ như vậy mà làm việc Phật. Có thế giớilấy âm thanh ngôn ngữ văn tự mà làm việc Phật. Có thế giớitrong sạch lấy sự vắng lặng, không nói năng, không chỉ bảovà không thi vị mà làm việc Phật. Như thế ấy, A-nan, chưPhật cử động tới ngừng, mọi việc toàn là việc Phật. A-nan,ma quân có bốn loại, phiền não có tám mươi bốn ngàn thứ,chúng sinh vì thế mà khốn đốn, còn chư Phật thì lấy chínhnhững thứ ấy mà làm việc Phật”. Tựu trung, có thể xemdiệu dụng pháp Phật là Phật sự…
MỤC LỤC: TẬP 1 Lời Giới Thiệu Lời Nói Đầu Vấn Đề Phật Sự Bàn Về Những Luận Điểm Sai Lầm Của Schumann Trong Tác Phẩm Đức Phật Lịch Sử Khảo Sát Về Bát Cháo Sữa Của Nàng Sujātā Và Ngôi Tháp Gạch Bên Bờ Sông Niranjana Nghiên Cứu Về Vương Nạn Tỳ-Lưu-Ly Và Cuộc Thiên Di Đến Gandhāra Của Dòng Họ Thích Nguồn Gốc Tín Niệm Cúng Sao Giải Hạn Mộc Dục Tượng Thờ Và Tượng Đản Sinh Khảo Luận Về Bản Kinh Phật Thuyết Đại Báo Phụ Mẫu Ân Trọng Kinh Vu Lan - Khảo Về Nguồn Gốc Hán Tạng Và Nikāya Người Xuất Gia Và Vấn Đề Lễ Lạy Cha Mẹ Kinh Điển Phi Phật Thuyết Trong Kinh Tạng Nikāya Những Lời Dạy Nghiêm Khắc Của Đức Phật Trầm Tư Về Vấn Đề Phóng Sanh Khương Tăng Hội Cầu Xá-Lợi - Huyền Thoại Và Sự Thực Nghệ Thuật Phạm-Bối Trong Kinh Điển Phật Giáo Khảo Sát Cụm Từ Phụng Chiếu Dịch Trong Đại Tạng Kinh Đại Chính Tân Tu Từ Quan Điểm Nhất-Xiển-Đề Thành Phật Đến Việc Sám Hối Tội Ba-La-Di: Khả Tính Cứu Độ Và Khai Phóng Của Phật Giáo TẬP 2 Khảo Về Tuyên Ngôn Đản Sanh Nghiên Cứu Về Ngày, Tháng Thành Đạo Của Đức Phật Bàn Về Hai Cuộc Kết Tập Kinh Điển Khi Phật Còn Tại Thế Đức Phật Đã Chuẩn Bị Những Gì Trước Khi Đại Diệt Độ? Nghiên Cứu Về Ngày, Tháng Nhập Niết-Bàn Của Đức Phật Vương Nạn Tỳ-Lưu-Ly Diễn Ra Lúc Phật Còn Tại Thế Hay Khi Ngài Đã Niết-Bàn? Từ Sự Sám Hối Của Đề-Bà-Đạt-Đa Nghĩ Về Khả Tính Thành Phật Của Mỗi Người So Sánh Kinh Bệnh (S.V,81) Trong Tương Ưng Và Bản Kinh Tương Đương Trong Hán Tạng Tại Sao Tụng Thất Giác Chi Để Chữa Bệnh, Cầu An? Độ Người Hấp Hối Theo Kinh Tạng Nikaya Khảo Chứng Về Thân Trung Ấm Tại Sao Bồ-Đề-Đạt-Ma Phủ Định Công Đức Của Vua Lương Vũ Đế? Khảo Về Vấn Đề An Trạch Đối Khảo Về Thần Chú Sản Nạn Những Nhận Định Chưa Đúng Về Phật Giáo Trong Tác Phẩm Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (1) Những Nhận Định Chưa Đúng Về Phật Giáo Trong Tác Phẩm Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (2) Luận Về Vấn Đề Tăng Quan Khảo Về Vấn Đề Y Tía (Tử Y) TẬP 3 Khảo Biện Về Kinh Dược Sư Nghiên Cứu Về Thú Hướng Tái Sanh Qua Dấu Hiệu Nóng, Lạnh Của Thân Thể Khảo Về Tang Nghi Của Hàng Thích Tử Nghiên Cứu Về Vấn Đề Cúng Tế Và Cứu Độ Hương Linh Trong Kinh Tạng Nikaya Thời Đức Phật, Chư Tăng Có Được Nhận Tiền Hay Không? Nghiên Cứu Về Một Trường Hợp Trong Luật Thập Tụng Vài Điểm Tương Đồng Và Khác Biệt Trong Bố Thí Giữa Ấn Giáo Và Phật Giáo Từ Lời Phật Dạy Trong Kinh Trường Bộ Nghĩ Về Việc Cầu, Cúng Thần Tài Vài Điều Quan Ngại Khi Đọc Kinh Kim Quang Minh Tôn Giả Thi-Bà-La, Vị “Thần Tài” Đích Thực Của Phật Giáo Nghiên Cứu Về Tiến Trình Ngộ Đạo Của Ngài Huệ Năng Từ Châu-Lợi-Bàn-Đặc, Đến Lục Tổ Huệ Năng-Nghĩ Về Vấn Đề Pháp Hành Của Phật Giáo Việt Nam Hiện Tại Những Cứ Liệu Về Ni Giới Trước Thời Di Mẫu Ma-Ha-Ba-Xà-Ba-Đề Quan Điểm Của Phật Giáo Về Vấn Đề Chuyển Giới Sơ Khảo Về Mẫu Tự Phạn Ngữ Và Từ Biện Tài Trong Kinh Điển Hán Tạng Đi Tìm Bảo Tháp Nơi Tiền Thân Đức Phật Hiến Mình Cứu Hổ Đói Khảo Về Tên Gọi Sa Môn, Bà-La-Môn Và Những Phẩm Tính Của Bà-La-Môn Trong Phật Điển