Sự tích tóm tắt
Mặc dù có nhiều câu chuyện xung quanh Đức Phật Thích Ca nhưng các nhà lịch sử, khảo cổ và nhân chủng học đều đồng ý đó là một nhân vật lịch sử. Tất Đạt Đa Cồ Đàm (Siddhārtha Gautama), một con người lịch sử, một thái tử dòng họ Thích Ca tại thành Ca Tỳ La Vệ. Ngài xuất gia năm 29 tuổi và đi tìm học đạo. Năm 35 tuổi ngài ngồi thiền định dưới cội Bồ đề 49 ngày đêm cho tới khi thành chánh quả.
Hình tượng Phật Thích Ca ngồi thiền định dưới gốc bồ đề
Tranh vẽ Đức Phật thiền định ấn (đặt ngửa hai bàn tay trong lòng đùi) biểu thị Đức Phật đang tọa thiền dưới cội bồ đề. Ở đây, đối với đa số Phật tử người Việt, hình ảnh Phật ngồi kiết già với thủ ấn thiền định cũng được hiểu là Phật... đã đắc đạo, khác với truyền thống đồ tượng Phật giáo Tiểu thừa: Phật đắc đạo luôn được thể hiện bởi thủ ấn Hàng ma/Xúc địa.
Mặt khác, tranh vẽ Phật Thích Ca Mâu Ni (đa phần được thể hiện bằng tọa thức kiết già hay bán già) thường đắp y để lộ một bên vai và tay phải hoặc quấn kín cả hai vai, theo kiểu thức đồ tượng Phật giáo Tiểu thừa.
Đức Phật Thích Ca ngồi Thiền Định dưới gốc Bồ đề
Một đặc điểm đáng chú ý khác, tùy theo từng phong cách mà người thợ vẽ tranh đã có những biến tấu khác nhau như: Đức Phật ngồi trên thảm hoa, thảm cỏ/bồ đoàn, đài sen/liên hoa đài, mô đất với dòng suối chảy quanh và những đóa sen mọc lên trên mặt nước; hay giản lược chỉ là nền đất. Hình tượng Đức Phật tọa trên thảm cỏ/bồ đoàn dưới cội bồ đề được thấy khá nhiều trong Phật giáo Tiểu thừa; về sau đài bệ được cách điệu hóa lên thành đài sen/liên hoa đài thường thấy trong Phật giáo Đại thừa. Phía sau Đức Phật là gốc cây bồ đề to hay chỉ là tán lá. Hậu cảnh tranh thường là núi non, sông suối với cặp nai, hoa lá hay trời mây.
Hình tượng Phật Thích Ca ngồi giảng pháp
Chúng ta cũng hay gặp hình tượng đức phật có tư thế giống như ngồi thiền nhưng thực ra là đang giảng pháp
Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giảng pháp cho 5 vị tỳ kheo đầu tiên
Đức Phật Thích Ca còn được gọi với tên là Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, nghĩa là người thầy đầu tiên. Với những ai tu phật thì Phật là con đường sư đạo, là giáo dục hướng tới giác ngộ. Hình tượng đức phật ngồi giảng pháp là hình tượng về người thầy đầu tiên của Phật giáo.